محاسبگر قیمت نوار تیپ درز بغل (زیپ دار)
معرفی نوارتیپ آبیاری
نوارآبیاری نوعی از لولههای دریپردار مخصوص آبیاری قطرهای محسوب میشود که اولینبار حدود ۵۰ سال پیش در ایالات متحده آمریکا تولید شدهاست.
از نوار آبیاری میتوان برای آبیاری گیاهان مختلف با دورههای رشد متفاوت استفاده نمود.
نوار آبیاری با پخش آب به اندازه کافی نزدیک گیاه نصب میشود و آب را از طریق نفوذ در خاک به محدوده ریشه گیاه میرساند و مساحت کم و عمق مناسب از خاک خیس میشود. آبیاری قطرهای یکی از روشهای گوناگونی از آبیاری تحت فشار محسوب میشود.
نوار آبیاری بر خلاف لولههای پلیاتیلن سخت، بسیار نرم و انعطافپذیر میباشد و معمولاً به صورت مسطح بوده و با جریان آب در داخل نوار به صورت لوله درمیآید و از طریق دریپرهایی(قطره چکان) که در فواصل منظم ۱۰، ۲۰ و ۳۰و… سانت تعبیه شده خارج میگردد و آبیاری انجام میشود، سپس با قطع جریان آب دوباره به صورت مسطح باز میگردد.
کاربرد نوارتیپ آبیاری
نوار آبیاری در کشاورزی برای گیاهان ردیفی (مثل گلکلم، کاهو، فلفل، پنبه، خیار، گوجه، هندوانه، خربزه، سیب زمینی، پیاز و…) و نیز گیاهان زراعی (ذرت، گندم، جو، حبوبات و….) و حتی آبیاری باغات استفاده میشود.
انواع نوار تیپ آبیاری
1-درز دار یا زیپی (درز بغل یا وسط) 2- پلاک دار ( پلاک کوچک یا بزرگ/ پلاک ممتد)
1-نوارتیپ آبیاری درز دار یا زیپی (درز بغل یا وسط) :
قطرهچکان ندارد و به جای آن مسیری زیگزاگ (زیپ مانند) روی آن وجود دارد که فشار آب را گرفته و قطره آب از طریق درز موجود در نوار آبیاری خارج و به پای گیاه میرسد. نوار آبیاری بغل درز در ضخامت وقطرهای مختلف میباشد که استفاده از نوارآبیاری درز دار مرسومتر است، هم به دلیل قیمت مناسبتر آن و هم به خاطر مدل شیارها که به صورت زیگزاگ است مانند یک صافی عمل میکند و از ورود ذرات احتمالی به داخل مجرای خروجی جلوگیری میکند.
نوار آبیاری با تنوع زیادی از نظر ضخامت و فاصله بین قطرهچکانها یا درزها تولید میشود.
2-نوارتیپ آبیاری پلاکدار ( پلاک کوچک یا بزرگ/ پلاک ممتد) :
در نوار آبیاری پلاک دار، یکسری پلاک یا درپیر بر روی نوار آبیاری پلاکدار تعبیه شدهاست که هنگام آبیاری، قطرهای آب از طریق این پلاکها خارج میشود تا عمل آبیاری قطرهای را انجام دهند.در نوارهای آبیاری پلاک دار، قطره چکانها یا همان پلاکهای موجود در آن به صورت مجزا از پلاستیک تولید شدهاند که پس از تولید نوار آبیاری، با فواصل مشخص بر روی آن قرار میگیرند.
تفاوت نوارتیپ آبیاری پلاک دار با نوار تیپ آبیاری درز دار چیست :
تفاوت نوار آبیاری پلاکدار با نوار آبیاری درز دار در مجراهای خروجی آب میباشد، در نوار آبیاری پلاکدار به صورت سوراخ در فواصل معین و در نوار آبیاری درز دار قطره چکان با طول ثابت میباشد. نوار آبیاری در فواصل مختلف دارای قطرهچکان است که آب از آنجا خارج شده و به پای زمین میریزد. اما در مدل زیگزاگی سوراخی وجود ندارد و فشار آب با شکستن دیواره زیپ باعث خروج آب میشود.
ویژگی نوارتیپ آبیاری
این نوار از جنس پلیاتیلن نرم و انعطافپذیر و به رنگ سیاه است، هنگام ورود آب به آن پر میشود و قطرههای آب از طریق درپیرهای تعبیه شده بر روی نوار آبیاری خارج میشود و پس از پایان آبیاری، مجدداً نوار آبیاری به صورت مسطح در میآید.
اطلاعات فنی نوارتیپ آبیاری
ضخامت نوارتیپ آبیاری:
ضخامت نوارهای آبیاری بین 150تا ۲۰۰ میکرون میباشد .
قطر نوارتیپ آبیاری:
قطرنوار آبیاری بسته به نوع کشت و محصول زراعی 16 و ۲۲ میلیمتر میباشد.
فاصله روزنهها:
فاصله آبدهی معمولاً ۲۰ سانتیمتر میباشد ( همچنین میتوان از فواصل آبدهی 10 و 3۰ سانتیمتراستفاده نمود. برای متراژهای بالا امکان تولید با فاصله سفارشی نیز وجود دارد).
میزان آبدهی:
میزان خروج آب از نوار آبیاری که بسته به نوع کشت و محصول از 8 / ۰ تا 3 لیتر در ساعت متغیر خواهد بود. هر چقدر فاصله درز یا قطره چکان بیشتر باشد)مثلاً 3۰ سانتیمتر(، آبدهی نیز بیشتر میشود.
طول رول (متراژ کلاف) :
نوارهای آبیاری پس از تولید کلاف پیچ میشود و اندازه طول کلافها از 1۰۰۰ تا 3۰۰۰ هزارمتر میباشد که کلاف 1۰۰۰ متری آن در ایران متداول میباشد.
فشار کاری:
فشار مورد نیاز جهت خروج آب از نوار آبیاری که عمدتاً بین 6 / ۰ تا ۲ / 1 میباشد.
ضریب یکنواختی پخش آب:
ضریب یکنواختی در واقع میزان تغییرات خروجی آب در نوار در طول مسیر را گویند، هر چه ضریب یکنواختی پخش آب بیشتر باشد امکان تولید محصولات باکیفیت، بالاتر میرود
طول مجاز پهن کردن نوار آبیاری بر اساس نوع نوار:
نکات ضروری در نگهداری نوارتیپ آبیاری
- از نگهداری کلاف نوار آبیاری در فضای غیرمسقف در معرض تابش آفتاب و بارندگی خودداری شود .
- کلافهای نوار باید بر روی یک سکو به ارتفاع 50 سانتیمتر و در انبار سرپوشیده به دور از مواد اشتعالزا وخورنده قرارگیرد.
- نوارها از گزند جوندگان و حشرات در امان باشد و از جابجایی غیر ضروری در هنگام انبارش جلوگیری شود.
- هنگام تخلیه کلافها از پرتاب کردن یا غلطاندن روی زمین اجتناب شود چون هم بستهبندی نوارخراب شده و برخورد با اشیاء تیز و برنده باعث پارگی نوار آبیاری میشود.
- نوارهای آبیاری قابلیت نصب در سطح و در زیر خاک (عمق ۵ الی ۱۵ سانتیمتر) را دارند. ولی به جهت حفاظت بهتر (تبخیر، بادکردگی، آسیبدیدگی)، توصیه میشود که نوارهای آبیاری زیر خاک نصب گردد.
- درصورتیکه دمای محیط در شبانه روز تغییرات فاحش داشته و خطر یخبندان وجود داشتهباشد، نوار باید در زیر خاک نصب گردد.
- درصورتیکه امکان بارش برف و تگرگ در فصل کشت وجود داشتهباشد، از پهن کردن نوار بر روی خاک اجتناب شود.
- در هنگام نصب دستی نوار آبیاری روی زمین کشیده نشود و بهجای نوار ،کلاف نوار روی زمین جابجا شود.
- در نصب مکانیزه مسیرعبور ازدستگاه پهن کن، روی زمین را بررسی کرده تا نوار پلیسه نشود و با لبههای تیز و برنده برخورد ننماید.
- از جابهجاکردن نوارآبیاری هنگامی که آب در آن جریان دارد خودداری شود.
- برای جلوگیری از جابهجایی نوارآبیاری در مناطق بادخیز از گذاشتن سنگ وکلوخ بر روی آنها خودداری شود واز لوازم مهار کننده مخصوص مانند میخ تثبیت استفاده شود و هنگام وجین مزارع، مراقب عدم برخورد اشیا نوک تیز به نوارها باشید.
- برای جلوگیری از کاهش جریان آب در نوار آبیاری باید دائما مسیر آب کنترل شود که پیچیدگی وتا خوردگی درمسیر نوارها وجود نداشتهباشد. دقت در زاویه دار نشدن نوار که ایجاد شکستگی (زاویه) در سرتاسر طول نوار آبیاری نصب شده، باعث کاهش جریان آب میشود ( این وضعیت بخصوص در ابتدای خطوط و حد فاصل اتصال نوار به لولههای ۱۶ میلیمتری و یا در نقاط پاره شدهای که مجدداً ترمیم شده، بیشتر مشاهده میگردد که بایستی کنترل و رفع نقص شوند).
- جهت جلوگیری از تابش مستقیم نور خورشید که باعث سوختگی و سوراخ شدن نوار درکشتهای زیرپلاستیکی میشود بهتراست از پلاستیک رنگ طوسی استفاده شود و یا نوار گلمال شده و یا زیرخاک قرار بگیرد.
- نوارهای آبیاری برای استفاده در یک کشت توصیه میشود و استفاده مجدد در چند کشت ممکن است مشکلاتی را برای کشاورزان ایجاد نماید .
- حین نصب و قبل از اتصال لولههای قطرهچکان دار به لولههای اصلی، بایستی یک بار جریان وصل شود تا گرفتگیهای احتمالی داخل خارج شوند.
- پس از عملیات کوددهی، جریان آب باید حداقل برای مدت 30 دقیقه وصل باشد تا کود و مواد مغذی مورد استفاده شسته شود. برخی از مواد مغذی و کود خود ممکن است موجب گرفتگی قطره چکانها شوند.
- هنگام اضافهشدن کود و مواد مغذی به نوار آبیاری، سیستم فشار کافی و عملیاتی باید وجود داشتهباشد.
- فشار کاری قابلاستفاده 6/0 تا 2/1 بار(برای جلوگیری از گرفتگی قطرهچکان 6/0تا1بار) استفاده شود.
- از نصب نوار آبیاری بر روی شیبهای زیاد (۲%) خودداری شده و سعی شود در اینگونه اراضی نوار در جهت عمود بر شیب نصب شود. عدم رعایت این مسئله اولاً سبب عدم یکنواختی توزیع آب در طول نوار آبیاری میشود و ثانیاً در زمان غیر فعال بودن شبکه ممکن است مکش معکوس ایجاد شده و ذرات رس به درون روزنهها مکیده شود. بنابراین چنانچه مجبور به نصب نوار در روی اراضی با شیب بیش از ۲% باشد، ترجیحاً بایستی نوار بر روی خاک نصب گردد و در صورت الزام به نصب نوار در زیر خاک، حتماً بایستی تجهیزات مکش هوا در شبکه پیشبینی و نصب گردد .
- دقت در برآورد نیاز آبی گیاه ضروری است چرا که اگر در محاسبات، نیاز آبی کم برآورد شود ریشه گیاه جهت دسترسی به آب به مجرای خروجی نوار نفوذ کرده و موجب انسداد خواهد شد. بنابراین همواره بایستی محیط اطراف ریشه رطوبت کافی داشته باشد و نیاز آبی گیاه تأمین شود.
- چنانچه نوار آبیاری در زیر خاک نصب شده باشد، بهتر است برای سهولت در جمع آوری نوار، مزرعه یک نوبت آبیاری محدود شده تا خاک روی نوار نیمه مرطوب و نرم شود و نوار از زیر خاک خشک جمع آوری نشود.
- پهن کردن نوارهای آبیاری در طول کوتاه سبب افزایش هزینه طرح بهواسطه افزایش تعداد اتصالات و افزایش متراژ لولههای آبده میگردد. پهن کردن نوارهای آبیاری در طولهای زیاد نیز سبب کاهش یکنواختی آبیاری و در نهایت کاهش عملکرد محصول میشود (توصیه میگردد طول پیشنهادی برای پهن کردن رعایت شود).
- نصب نوار آبیاری به دو روش دستی و مکانیزه امکانپذیر میباشد. درهر حال نباید تحت هیچ شرایطی نوار بر روی زمین کشیده شده و یا تحت نیروی کشش پهن شود. به همین خاطر کلاف نوار باید روی دستگاه سادهای که محور آن از دوطرف در دو بلبرینگ قرارگرفته و بهراحتی میچرخد، قرارگیرد وتوسط دست یا به صورت مکانیزه نصب گردد.
- نکته مهم: از نصب قرقره درکنار مزرعه وکشیدن نوار توسط کارگر در طول مزرعه جداً خودداری شود. زیرا این کار باعث خراشیدگی وکاهش عمر نوار میگردد
پدیده ذرهبینی در نوار آبیاری چگونه پیش میآید؟
در کشت گلخانهای پس از شروع آبیاری مقداری از آب سطح زمین، تبخیر شده و بهصورت شبنم زیر پلاستیک روی سطوح آن جمع میشود. سپس این قطرات همچون ذره بین عمل کرده و نور خورشید را بر روی نوار آبیاری متمرکز میکند و بعد از آن با بالا رفتن درجه حرارت، بدنه نوار آبیاری دچار آفتاب سوختگی میشود .
درصورتیکه قطرات آب که به صورت ذره بین عمل میکنند در یک ناحیه متمرکز شوند. سوراخهای ایجاد شده توسط آنها روی بدنه نوار آبیاری زیاد شده و در نهایت باعث ایجاد سوراخ و شکافی بزرگتر در نوار آبیاری میشوند و بعد از آن با نشت آب ایجاد شده در نوار آبیاری افت فشار در کل طول نوار ایجاد شده و همچنین آبدهی نا منظم در آن خط اتفاق خواهد افتاد.
راهکار در خصوص رفع پدیده ذرهبینی :
راهکار اول : در کشتهای زیر پلاستیک باید ارتفاع نایلون از نوار آبیاری بیش از ۲۴ سانتیمتر باشد تا ذربین شدن قطرات اثری بر روی نوارآبیاری نگذارد و دچار سوختگی نشود .
راهکار دوم : چنانچه از نظر هزینه ای کشاورزی نتواند سیم مفتول خریداری کند و ارتفاع را رعایت کند باید ابتدا با خاک نرم لایه نازکی از خاک روی نوار بریزد و سپس نایلون را روی آن نصب کند تا پدیده ذرهبینی شدن قطرات روی نوار تاثیری نگذارد.
راهکار سوم: استفاده از پلاستیک مات که مانع از عبور نور خورشید میشود.
راهکار چهارم: قرار دادن نوار تیپ در زیر خاک بستر کشت. ولی در این خصوص باید توجه کرد که این عمق نباید بیش از 4 سانتیمتر باشد و در سیستم لوله کشی از سوپاپ هوا یا همان شیر هوا استفاده کرد.
دلایل اصلی انسداد نوار آبیاری
- املاح شیمیایی و یا رسوبات (خصوصاً املاح کربنات)
- ورود ذرات فیزیکی (مانند شن و ماسه، لارو حشرات ، فضولات ماهی) به داخل سیستم آبیاری
- رشد میکروارگانیسمها (مانند رشد جلبک ) در داخل مجاری عبور آب نوار آبیاری
- ورود گلولای به داخل نوار آبیاری به دلیل ایجاد مکش معکوس
راهکارهایی در خصوص رفع انسداد احتمالی نوار آبیاری
راهکار 1 : جهت جلوگیری از گرفتگی نوار آبیاری در اثر ورود ذرات معلق، استفاده از سیستم فیلتراسیون الزامی است.
نکته 1 : در صورت آبگیری از استخر، باید از فیلتر شن استفاده نمود. فیلتر شن بهترین گزینه برای جلوگیری از ورود جلبک و لارو حشرات به داخل سیستم آبیاری است. فیلتر شن میبایستی استاندارد بوده و سیلیسها (شنها) در آن به صورت دانهبندی شده و به ترتیب ریختهشوند.
نکته 2 : در مورد آبهای دارای آلودگی فیزیکی (ذرات معلق) لازم است طراحی و نصب ایستگاه فیلتراسیون آبیاری به گونهای باشد که ذرات بیشتر از ۱۰۰ میکرون امکان ورود به شبکه را نداشته باشند. در مواردی که منابع آب دارای ذرات معلق کمتراز ۱۰۰ میکرون هستند (که معمولاً با فیلترهای متداول توصیه نمی شوند)، احداث استخر و یا هر از چندگاهی شستشوی شبکه با آب کاملاً تصفیه شده الزامی است.
نکته 3 : در صورتی که آب مستقیماً از چاه وارد سیستم آبیاری میشود، نیازی به فیلتر شن نیست. اما استفاده از حوضچه رسوبگیر و یا هیدروسیکلون (شنگیر) لازم است.
راهکار 2 : فیلترهای توری و دیسکی نوع دیگری از فیلترهای مورد استفاده در سیستم آبیاری نواری هستند که از آنها برای جلوگیری از عبور ذرات معلق استفاده میشود.
نکته 1 : این نوع فیلترها میبایستی از نوع استاندارد باشند و انواع دست ساز و …که موجب بروز خسارات زیادی به سیستم آبیاری تحت فشار میشوند استفاده نگردد.
نکته 2 : بازرسی دورهای فیلترهای دیسکی و توری جهت مشاهده شدت گرفتگی آنها ضروری است. بسته به میزان آبیاری و شدت ذرات معلق موجود در آب، زمان بازرسی بین ۱ هفته تا حداکثر ۱ ماه میباشد.
راهکار 3 : شستشوی سیستم آبیاری بعد از نصب لوله و اتصالات و پیش از نصب نوار آبیاری ( به دلیل خروج ذرات ناشی از برشکاری ، سوراخکاری و …)
راهکار 4: ادامه دادن آبیاری بعد از تزریق کودهای محلول وکنترل سالم بودن تمام فیلترها ( به دلیل جلوگیری از تهنشینی و رسوبگذاری در داخل لولهها)
راهکار 5 : باز کردن انتهای نوار به صورت دورهای (بعد از هر ۲ تا ۳ بار آبیاری) جهت خروج املاح و ذرات معلق موجود در لوله نوارها و اسیدشویی در پایان فصل جهت خروج املاح و رسوبات کود موجود.