سیستم های آبیاری بارانی چگونه کار میکنند و مزایا و معایب استفاده از آنها چیست ؟
سیستم آبیاری بارانی چیست و چگونه کار می کند؟
برای آبیاری مزارع کشاورزی روش های مختلفی وجود دارد.
که عوامل بسیاری مانند شرایط آب و هوایی ، نوع خاک ، شکل و اندازه زمین ، نیروی کار و… در آن دخیل است.
امروز با توجه به پیشرفت فناوری در صنعت کشاورزی و با در نظر گرفتن ملاک های گفته شده
سیستم آبیاری قطره ای و بارانی به دلیل صرفه جویی در مصرف منابع آبی و بهره وری بالایی که دارند،
بیش از سایر روش مورد تاکید کارشناسان کشاورزی می باشد.
شبکه بارانی چیست؟
شبکه بارانی روشی برای آبیاری مزارع مانند بارش باران است.
این شبکه یا سیستم آبیاری بارانی جریان آب مورد نیاز برای کشاورزی را از طریق
مجموعه‌ای از لوله‌ها با استفاده از پمپاژ عبور می‌دهد.
سپس این آب توسط آبپاشها مانند قطرات ریز باران بر روی زمین می‌افتد.
مزایای شبکه‌های آبیاری بارانی
از فواید روش آبیاری بارانی می توان به موارد زیر اشاره کرد:
◀️صرفه جویی در مصرف آب و کاهش هدر رفت آن
◀️افزایش راندمان تولید
◀️جلوگیری از فرسایش خاک
◀️مناسب برای هر نوع خاک به جز خاک رس سنگین
◀️مناسب برای آبیاری در مزارعی که تراکم محصولات بالاست
◀️امکان استفاده در زمینهای پر شیب.
◀️توزیع یکنواخت آب و کود و سم در تمام نقاط مزرعه.
◀️کمک به رشد بهتر گیاهان با لطیف کردن محیط اطراف گیاهان
◀️در این روش مقدار دقیق آب مصرفی، قابل اندازه گیری است.
◀️آبیاری بارانی در کاهش خسارات ناشی از آفت ها مانند شته ها تاثیرگذار است.
سیستم شبکه ی بارانی در چه زمین هایی قابل اجراست؟
سیستم آبیاری بارانی برای استفاده در انواع باغ‌ها، محوطه‌ها و مزارع مناسب است،
زیرا پوشش طبیعی و مناسبی را برای زمین های کوچک و بزرگ فراهم میکنند.
آبپاش‌های سیستم آبیاری بارانی برای انواع خاک قابل استفاده هستند،
به این دلیل که درانواع مختلف از ظرفیت‌ها تولید می شوند.
البته به غیر از خاک هایی از جنس رس که نفوذ پذیری خاک کم است.
معایب سیستم آبیاری بارانی
◀️هزینه‌های نصب سیستم‌های آبیاری بارانی در مقایسه با برخی از
سیستم‌های تجهیزات آبیاری قطره ای بالاتر است.
همچنین به نیروی کار زیادی برای جابجایی لوله‌ها و آبپاشها به صورت موقت نیاز است.
◀️سیستم آبیاری بارانی نسبت به شرایط آب و هوایی بسیار حساس است و
با کوچکترین وزش باد تحت تاثیر قرار گرفته وتغییر الگوی توزیع آب به شدت می‌تواند
اثر سیستم‌های آبپاش را کاهش دهد.
◀️استفاده از سیستم آبیاری بارانی در مناطق گرم و خشک که دما بالاست باعث
تبخیر سریع آب شده و اثر بخشی آبیاری را کاهش می دهد.
◀️دراین سیستم‌ها ممکن است به دلیل رسوبات لوله ها مسدود شوندکه
این خود هزینه های بسیار بالایی در بر دارد. بنابراین سیستم آبیاری بارانی نیازمند آبی تمیز از منابع زیر زمینی است.
اگر از منابع آبی سطحی در سیستم آبیاری بارانی استفاده شود حتما باید از یک سیستم تصفیه آب مناسب برخوردار باشد.
◀️در خاک های با نفوذپذیری کم، استفاده از این روش محدود است.
اجزای فرعی سیستم های آبیاری بارانی
۱-کوپلر: برای اتصال لوله های اصلی، نیمه اصلی و فرعی به یکدیگر از کوپلر استفاده می شود.
۲-شیرفلکه: برای قطع و وصل جریان همچنین تنظیم جریان آب در لوله های اصلی و فرعی از شیر فلکه استفاده میشود.
۳-فیلتر(پالایه): برای جلوگیری از ورود مواد جامد به شبکه آبرسانی از فیلتر استفاده می شود.
انواع آبپاش در شبکه‌های بارانی:
▫️ آبپاش های دستی : این آبپاش ها برای زمینهای بسیار کوچک و استفاده در خانه کاربرد دارند.
این سیستم به شما امکان می‌دهد تا هنگامی که در مزرعه و یا باغ در حال حرکت هستید و
آن را آبیاری می‌کنید، آبپاش را به صورت دستی هدایت کنید.
▫️آبپاش های اتوماتیک
آبپاش نوسانی یا بارانی دستی: این نوع آبپاش با ایجاد جریان های آبی مختلف برای آبیاری
زمینهای مربعی و مستطیلی شکل مورد استفاده قرار می گیرد.
تفاوت آن با روش دستی این است که آبپاش‌هایی با حجم کم را با یک یا دو تفنگ آبشاری با حجم بالا جایگزین کرده‌اند.
آبپاش بارانی ساکن: در ﺳﻴﺴﺘﻤﻬﺎی ﺛﺎﺑﺖ، آﺑﭙﺎﺷﻬﺎ در ﻳﻚ ﻣﺤﻞ ﺛﺎﺑﺖ ﺑﻮده و ﺟﺎﺑﻪﺟﺎ نمیﺷﻮﻧﺪ.
از آبپاش بارانی برای زمین چمن پارک‌ها که زمین شکل خاصی ندارد استفاده میشود.
۴- آبپاش یا سری‌های اسپری که آب را به شکل قطرات ریز توزیع میکنند.
آبپاش خودکار: این نوع آبپاشها که به منبع آب کم فشار احتیاج دارند؛
مانند سیستم‌های قطره‌ای عمل میکنند اما هزینه کمتری دارند و سطح کمتری را نیز پوشش می‌دهند.
ماشین آبیاری قرقره ای :
یکی از مدرن ترین سیستم های آبیاری زمین های کشاورزی ، بهره مندی از
ماشین آبیاری قرقره ای می باشد.
این ماشین برای افزایش سرعت در زمین های کشاورزی و همینطور یک آبیاری کاملا
کنترل شده و یکنواخت مورد استفاده قرار میگیرد.
نکات مهم در نگهداری از تجهیزات آبیاری بارانی:
برای جلوگیری از خراب شدن زود هنگام تجهیزات آبیاری و افزایش عمر مفید سیستم باید به نکات زیر توجه داشت:
۱-فیلتر ها باید به صورت هفتگی تمیز شوند.
۲-در فواصل زمانی ثابت باید تجهیزات، لوله ها و شیر فلکه ها کنترل شده و در صورت خرابی تعمیر یا تعویض گردد.
۳-بعد از فصل آبیاری شیر فلکه ها باید مقداری باز شده تا لاستیک های آب بندی در دوره بیکاری فرسوده نشوند.
